การขับถ่ายอุจจาระให้เป็นเวลา อย่างสม่ำเสมอ มีประโยชน์ต่อสุขภาพร่างกาย สามารถช่วยลดความเสี่ยงโรคอุจจาระอุดตัน หรือ โรคขี้เต็มท้อง อาการท้องผูก ภาวะลำไส้อุดตัน โรคมะเร็งลำไส้ และโรคอื่นที่เกี่ยวกับการขับถ่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคอุจจาระอุดตัน หรือ โรคขี้เต็มท้อง ที่จะส่งผลให้เกิดอาการท้องผูกอย่างรุนแรง หลายท่านมักคิดว่าการใช้ยาระบายก็สามารถรักษาโรคอุจจาระอุดตันได้ แต่ความจริงแล้ว จะส่งผลเสียต่อสุขภาพมากกว่า
อุจจาระอุดตันคืออะไร
ภาวะอุจจาระอุดตัน (Chronic Constipation) หรือ โรคขี้เต็มท้อง คือ ภาวะอาการท้องผูกอย่างรุนแรง มีอุจจาระแห้ง ค้างอยู่ที่ลำไส้อยู่เป็นจำนวนมาก ส่งผลกระทบต่อระบบขับถ่าย เนื่องจากอุจจาระส่วนต้นถูกดูดน้ำกลับมาที่ส่วนปลาย ก่อให้เกิดเป็นก้อน และเมื่ออุจจาระที่ค้างอยู่ที่ลำไส้เวลานานจนเกิดการแข็งตัว ก็จะทำให้ขับถ่ายไม่ออก หรือขับถ่ายออกได้ยาก เพราะว่า ลำไส้มีการขยายออก แรงที่จะหดกลับไม่เพียงพอ จนไม่สามารถทำการเบ่งอุจจาระออกมาได้
สาเหตุของอุจจาระอุดตัน
สาเหตุของอุจจาระอุดตันที่มาจากพฤติกรรม
- ดื่มน้ำไม่เพียงพอ
- ไม่รับประทานผัก และผลไม้ หรือรับประทานอาหารที่มีกากใยน้อยเกินไป
- การรับประทานอาหารประเภท แป้ง ไขมัน และน้ำตาลมากจนเกินไป
- ไม่ออกกำลังกาย จึงขาดการกระตุ้นการทำงานของระบบขับถ่าย
สาเหตุของอุจจาระอุดตันที่มาจากความผิดปกติของร่างกาย
- ผู้ป่วยที่มีอาการของโรคท้องผูก
- ความผิดปกติของร่างกายบริเวณลำไส้
- ผู้ป่วยที่ประสบอุบัติเหตุ ได้รับอาการบาดเจ็บบริเวณกระดูกสันหลัง
- การใช้ยาที่มีคุณสมบัติลดการเคลื่นไหวของลำไส้เป็นเวลานาน เช่น ยากลุ่ม calcium channel blockers ซึ่งใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง ยาแก้ปวดกลุ่ม narcotics และยาลดกรด เป็นต้น
- โรคต่างๆ ที่ทำให้ผู้ป่วยโรคได้รับผลกระทบกับพฤติกรรมในการรับประทานอาหาร เช่น โรคซึมเศร้า หรือโรคไทรอยด์
อาการของโรคอุจจาระอุดตัน
- ปวดท้องแบบบีบๆ
- แน่นท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ
- คลื่นไส้
- อาเจียน
- ขับถ่ายไม่สะดวก ต้องออกแรงแบ่งอุจจาระ
- ลักษณะของอุจจาระเป็นก้อนเล็ก แข็ง
- มีความรู้สึกเจ็บทวารหนัก
- หลังจากการขับถ่ายอุจจาระ จะมีเลือดออกบริเวณขอบทวารหนัก
- หลังจากการขับถ่ายอุจจาระ จะรู้สึกว่าขับถ่ายอุจจาระออกไม่หมด
- มีความรู้สึกว่าอุจจาระเล็ด
- ปวดหลังบริเวณส่วนล่าง
การตรวจวินิจฉัยโรคอุจจาระอุดตัน
การวินิจฉัยขั้นต้น
- แพทย์จะทำการซักประวัติผู้ป่วย และทำการเจาะเลือด เพื่อตรวจหาอาการท้องผูก การทำงานของลำไส้ การทำงานของหูรูด แผลในลำไส้ และโรคมะเร็งลำไส้
การวินิจฉัยด้วยการใช้เทคโนโลยี
- Sitzmarks Capsule เป็นนวัตกรรมในการตรวจวัดการบีบตัวของลำไส้ โดยการกลืน Sitzmarks 1 แคปซูล และอีก 5 วัน สามารถรู้ผลได้จากการ X-ray
- การใช้ MRI ในการตรวจการเบ่งถ่าย เพื่อดูพยาธิสภาพของลำไส้ส่วนปลาย รวมทั้งความผิดปกติของอุ้มเชิงกรานและหูรูดทวารหนัก
- การตรวจวัดการทำงานของลำไส้ใหญ่ และหูรูดทวารหนักชนิดความละเอียดสูง (High-Resolution Anorectal Manometry) สามารถวัดการทำงานของหูรูด
การรักษาโรคอุจจาระอุดตัน
- แพทย์จะทำการสวนทวารหนักของผู้ป่วยด้วยนิ้ว
- การรักษาด้วยการเหน็บยา
- การรักษาการให้ยา
- หากผู้ป่วยมีอาการของโรคอุจจาระอุดตันรุนแรง แพทย์จะทำการผ่าตัด เพื่อนำอุจจาระออกมาจากลำไส้ของผู้ป่วย
การลดความเสี่ยงในการเกิดโรคอุจจาระอุดตัน
- ฝึกขับถ่ายให้เป็นเวลา อย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง
- หลีกเลี่ยงการอั้นอุจจาระ
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ
- รับประทานผัก และผลไม้ รวมทั้งอาหารที่มีกากใย
- ลดการรับประทานอาหารประเภท แป้ง น้ำตาล และไขมัน
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
เมื่อเป็นโรคอุจจาระอุดตัน ควรจะหลีกเลี่ยงการใช้ยาระบาย หรือยากระตุ้นลำไส้ โดยเฉพาะยาที่มีส่วนผสมของมะขามแขก ยาประเภทนี้จะทำให้ลำไส้ไม่ทำงาน หรือลำไส้ขี้เกียจ ซึ่งในที่สุดแล้วจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพทำให้เกิดความผิดปกติของลำไส้ เช่น ลำไส้อักเสบ หรือลำไส้แปรปรวน แต่การขับถ่ายให้เป็นเวลาต่างหาก ที่จะช่วยลดความเสี่ยงอุจจาระอุดตันได้ดีที่สุด
☎️ ปรึกษาสุขภาพ : 021 752 666
📍 ที่ตั้ง : บ้านเขาย้อย อำเภอศรีสัตตนาค
นครหลวงเวียงจันทน์ (ใกล้วัดศรีเมือง)
💡 นัดหมายออนไลน์ ลงทะเบียนฟรี รับสิทธิพิเศษในการดูแล
